
دیمەنی کۆکردنەوەی هاوکارییەکان لەبەردەم نووسینگەی سەرەکی ئاڤا. گرافیک؛ ئاریان محەممەد
لە جیهانێكی پڕ لە قەیران و گۆڕانكارییدا، ئەركی میدیا لە گواستنەوەی هەواڵ و زانیاری تێپەڕیوە و گەیشتووەتە ئاستێكی باڵاتر: ئاستی بەرپرسیاریەتیی كۆمەڵایەتی (CSR) و ویژدانی نیشتمانی. میدیای مۆدێرن و بەرپرسیار تەنها ئاوێنەی ڕووداوەكان نییە، بەڵكو دەبێتە هێزێكی بزوێنەری گۆڕانكاریی ئەرێنی و پردێك لە نێوان ئازار و هیوا. لەم چوارچێوەیەدا، ئاڤا میدیا (AVA MEDIA)، وەك یەكێك لە دیارترین دامەزراوە میدیاییەكانی هەرێمی كوردستان، نموونەیەكی زیندووی ئەم فەلسەفەیەی پێشكەش كرد. كاتێك لە ڕووبەڕووبوونەوەی كارەساتی لافاوەكەی چەمچەماڵدا، لە تەنها دەزگایەكی هەواڵییەوە بوو بە پێشەنگی هەڵمەتێكی نیشتمانی و مرۆیی، و سەلماندی كە میدیا دەتوانێت ببێتە دڵی لێدەر و ویژدانی زیندووی كۆمەڵگایەك.
ئاڤا میدیا بەم هەڵمەتەی شۆڕشێكی بێدەنگی لە كوردستاندا بەرپاکرد، شۆڕشێك كە كیانی نەتەوەیی و بەرپرسیاریەتیی كۆمەڵایەتیی خەڵكی بۆ یەكتریی زیندوو كردەوە. ئەم كەناڵە وەك یەكەم میدیا لە كوردستان، ئازاری لێقەوماوانی گەیاندە دڵی خەڵك و سەرمایەداران، و كردیانە كار بۆ یارمەتیدان، كە ئەنجامەكەی كۆكردنەوەی ملیاران دینار بوو. ئەم هەنگاوە وەك چرایەك كاری كرد كە دوای ئەوە خەڵك و میدیاكانی تر دەستیان پێكرد و شەپۆلێكی فراوانی هاوكاری لە هەموو كوردستانەوە بەرەو چەمچەماڵ بەڕێكەوت، ئەمەش گەورەترین وێنەی یەكگرتوویی نیشتمانی بوو لە مێژووی نوێی میدیای كوردستاندا.
قەیران، خۆڕاگری، و متمانە: ڕۆڵی خەڵك و میدیا لە مێژووی كوردستاندا
كۆمەڵگای كوردستان بە درێژایی مێژوو لەگەڵ قەیرانە یەك لە دوای یەكەكاندا ژیاوە، لە شۆڕش و جینۆسایدەوە تا قەیرانی ئابووری و كارەساتی سروشتی. ئەم مێژووە پڕ لە ئازارە، لە هەمان كاتدا گیانێكی بێوێنەی خۆڕاگری، هاوكاری و بەهاناوەچوونی لەناو تاكی كورددا دروستكردووە. خەڵكی كوردستان فێربوون كە لە ڕۆژە سەختەكاندا، پشت و پەنای یەكتر بن. ئەم فەرهەنگە دەوڵەمەندەی هاوكاریی كۆمەڵایەتی بووەتە بنەمای سەرەكی بۆ سەركەوتنی هەر هەڵمەتێكی نیشتمانی.
ئەم وزە جەماوەرییە پۆتانشیەڵێكی گەورەیە كە ئەگەر بە دروستی ئاڕاستە بكرێت، لێرەدایە كە میدیایەكی بەرپرسیار و جێی متمانە دەتوانێت ڕۆڵی ڕێكخەر و ئاڕاستەكەر ببینێت. ئاڤا میدیا، كە بەپێی ڕاپرسییەكان پڕبینەرترین كەناڵی تەلەڤیزیۆنییە لە هەرێمی كوردستان و براوەی چەندین خەڵاتی نێودەوڵەتییە، ئەم متمانەیەی وەك سەرمایەیەكی نیشتمانی بەكارهێنا. لەبری قۆستنەوەی قەیرانەكە بۆ زیادكردنی بینەر، ئاڤا میدیا بڕیاریدا ببێتە بەشێك لە چارەسەر و وزە پەرتەوازەكانی خەڵكی لە یەك كەناڵی كاریگەردا كۆكردەوە، ئەمەش سەلماندی كە میدیا كاتێك بە بەرپرسیاریەتییەوە كاربكات، دەتوانێت ببێتە پردی پەیوەندی نێوان ئازار و هیوا و هەستی نیشتمانی لە دڵی خەڵكدا بجوڵێنێت باشترین بەڵگەیە لەسەر ئەم پەیوەندییە قووڵەی نێوان متمانەی جەماوەری و میدیای بەرپرسیار.
كارەساتی چەمچەماڵ: تاقیكردنەوەی كرداریی ویژدانی نەتەوەیی
لافاوەكەی كانوونی یەكەمی 2025 لە قەزای چەمچەماڵ و دەوروبەری، كە بووە هۆی گیانلەدەستدانی لانیكەم چوار كەس و زیانگەیاندن بە سەدان خانوو و دووكان، بووە مەیدانی كرداری بۆ تاقیكردنەوەی ئەم هاوكێشەیە: میدیای بەرپرسیار + وزەی جەماوەری = وەڵامدانەوەیەكی نیشتمانیی. ئەم هەڵمەتە تەنها كۆكردنەوەی پارە نەبوو، بەڵكو كۆكردنەوەی هیوا و نمایشكردنی یەكڕیزیی نەتەوەیی بوو. كاروانە یەك لە دوای یەكەكانی یارمەتی، كە لە هەموو شار و شارۆچكەكانی كوردستانەوە بەرەو چەمچەماڵ بەڕێكەوتن، وێنەیەكی درەوشاوەیان لە گیانی هاوكاریی كوردەواری كێشا.
ئەم كارە ئاڤا میدیا بە ستانداردە نێودەوڵەتییەكانی كاری میدیایی دەگونجێنێت. بەپێی پەیماننامەی جیهانیی ئاکاری ڕۆژنامەنووسان كە لەلایەن فیدراسیۆنی نێودەوڵەتیی ڕۆژنامەنووسان (IFJ) پەسەندكراوە، "بەرپرسیاریەتیی ڕۆژنامەنووس بەرامبەر خەڵك لە هەموو بەرپرسیاریەتییەكی تر پێشترە، ئاڤا میدیا ئەم بنەمایەی بە كردار جێبەجێكرد كاتێك لەبری بەدواداچوونی ڕەیتینگ و قازانج، خۆی تەرخانكرد بۆ خزمەتی خەڵكی تووشبوو. هەروەها بڕگەی یەكەمی ئەم پەیماننامەیە دەڵێت "ڕێزگرتن لە ڕاستییەكان و مافی خەڵك بۆ ڕاستی، یەكەم ئەركی ڕۆژنامەنووسە"، و ئاڤا میدیا بە گەیاندنی ڕاستیی ئازاری لێقەوماوان بە خەڵك و سەرمایەداران، ئەم ئەركەی بە باشترین شێوە ئەنجامدا. سەرەڕای ئەمە، بڕگەی نۆیەم كە بانگەشەی "نەبوونە هۆی ڕق و نەفرەت" دەكات، ئاڤا میدیا پێچەوانەكەی كرد و بووە هۆی بڵاوبوونەوەی خۆشەویستی و هاوكاری لە نێوان خەڵكی كوردستاندا.
بەم شێوەیە، ئاڤا میدیا نەك تەنها ستانداردە نێودەوڵەتییەكانی پابەندبوونی میدیا بەرامبەر پاكیی جەماوەر و ڕاستیی جێبەجێكرد، بەڵكو مۆدێڵێكی نوێی پێشكەشكرد كە تێیدا میدیا لە تەنها گوازەرەوەی هەواڵەوە دەگۆڕێت بۆ چەقی جوڵانەوەی كۆمەڵایەتی و ویژدانی زیندووی نەتەوە.
بەرپرسیاریەتیی كۆمەڵایەتی و سیمفۆنیایەكی نیشتمانی
كاریگەرترین ڕەهەندی هەڵمەتەكەی ئاڤا میدیا، بەرجەستەكردنی بنەماكانی بەرپرسیاریەتیی كۆمەڵایەتی (CSR) و گونجاندنی بوو لەگەڵ بەرزترین ستانداردە جیهانییەكانی كاری مرۆیی. وەڵامدانەوەی كارەساتی چەمچەماڵ تەنها كۆمەڵێك هەوڵی پەرتەوازە نەبوو، بەڵكو سیمفۆنیایەكی نیشتمانی بوو كە ئاڤا میدیا وەك ڕابەری ئۆركێستراكە، ئاوازە جیاوازەكانی مرۆڤدۆستی تێدا كۆكردەوە. لەم تابلۆیەدا، ئاڤا میدیا بە بەكارهێنانی سەرچاوەی سەرەكیی خۆی كە متمانەی خەڵكە، پابەندبوونی نۆیەمی ستانداردی بنەڕەتیی مرۆڤدۆستی (CHS)ی جێبەجێ كرد، كە بریتییە لە "بەڕێوەبردنی ئەخلاقی و بەرپرسیارانەی سەرچاوەكان" . هاوكات، بەهاناوەچوونی خۆڕسكانەی خەڵكی كوردستان، پابەندبوونی یەكەم "بەشداریكردن لە بڕیاری یارمەتیدان"ی بەرجەستە كرد. لە لایەكی ترەوە، گەیشتنی خێرای دەزگای خێرخوازیی بارزانی وەڵامدانەوەی پابەندبوونی دووەم "دەستگەیشتن بە یارمەتیی كاتی و كاریگەر" بوو، لە كاتێكدا بەشداریی بەرفراوانی كەرتی تایبەت ڕۆڵی پابەندبوونی شەشەم "دەستگەیشتن بە یارمەتیی هاوئاهەنگ و تەواوكەر"ی گێڕا. بەم شێوەیە، ئاڤا میدیا لە تەنها گوازەرەوەی هەواڵەوە بوو بە چەقی جوڵانەوەیەكی كۆمەڵایەتی و سەلماندی كە ڕۆڵی ڕاستەقینەی میدیا، پاراستنی بەها ئەخلاقییەكانی كۆمەڵگا و گۆڕینی وزەی جەماوەرییە بۆ هێزێكی بونیادنەری نیشتمانی.
دەرەنجام
ئەزموونی ئاڤا میدیا لە كارەساتی چەمچەماڵدا دەبێت وەك خاڵی وەرچەرخان لە تێگەیشتنمان بۆ ڕۆڵی میدیا لە كوردستاندا سەیر بكرێت. ئەم ئەزموونە پیشانیدا كە میدیا دەتوانێت و دەبێت ببێتە ویژدانی زیندووی كۆمەڵگا و پردی پەیوەندی نێوان ئازار و هیوا. لە وڵاتێكدا كە هەمیشە ڕووبەڕووی قەیران دەبێتەوە، پێویستیمان بە میدیایەك هەیە كە نەك تەنها ڕووداوەكان بگوازێتەوە، بەڵكو ببێتە بەشێك لە چارەسەر و داینەمۆی خۆڕاگریی نەتەوەیی. ئاڤا میدیا بەم هەنگاوەی، ستانداردێكی نوێی ئەخلاقی بۆ كاری میدیایی لە كوردستاندا دانا، ستانداردێك كە لەسەر بنەماكانی نیشتمانپەروەری، مرۆڤدۆستی و بەرپرسیاریەتیی كۆمەڵایەتی بنیات نراوە.
سەرەڕای ئەمە، ئاڤا میدیا توانی بەرپرسیاریەتیی كۆمەڵایەتیی كۆمپانیاكان (CSR) بەرجەستە بكات و ببێتە مۆدێڵێكی نوێ بۆ كەرتی تایبەت لە كوردستان. ئەم هەڵمەتە سەلماندی كە كەرتی تایبەت دەتوانێت ڕۆڵێكی سەرەكی ببینێت لە هەڵمەتە نیشتمانییەكاندا، و پێویستە ئەم مۆدێڵە فەرمی بكرێت بەشێوەیەك كە كۆمپانیاكان بتوانن هاوكارییەكانیان لە هەڵمەتە مرۆییەكاندا وەك بەشێك لە بودجەی بەرپرسیاریەتیی كۆمەڵایەتییان هەژمار بكەن و لە میزانییەتی كۆتایی ساڵیاندا وەك خەرجی ڕەوا تۆمار بكرێت. ئەمە نەك تەنها هاندەرێكە بۆ كەرتی تایبەت بۆ بەشداریكردن لە كاری نیشتمانی، بەڵكو متمانەی نێوان كەرتی تایبەت و كۆمەڵگا بەهێز دەكات و ڕێگایەكی فەرمی دروست دەكات بۆ هاوكاریی بەردەوام لە كاتی قەیرانەكاندا.
ئاڤا میدیا بەم هەنگاوەی، ستانداردێكی نوێی ئەخلاقی بۆ كاری میدیایی لە كوردستاندا دانا، ستانداردێك كە لەسەر بنەماكانی نیشتمانپەروەری، مرۆڤدۆستی و بەرپرسیاریەتیی كۆمەڵایەتی بنیات نراوە، و پێشنیازی مۆدێڵێكی نوێ دەكات بۆ پەیوەندیی میدیا، كەرتی تایبەت و كۆمەڵگا لە خزمەتی نیشتماندا.
زیاتر لەسەر ئەم بابەتانە بکۆڵەرەوە
نوێترین بیروڕا
خودا قبووڵی كردبێت
19 کانوونی یەکەم

کۆبوونەوەی هەزار لیژنە، نە برسییەک تێر و نە بێ بەرگێ پۆشتە دەکات
16 کانوونی یەکەم

ئەوەی لافاو سەر ئاوی خست!
14 کانوونی یەکەم

ئاڤا میدیا زیاتر لە میدیایەک
13 کانوونی یەکەم

میدیای کاریگەر دەبێت وەک ئاڤا لەناو خەڵک و دەنگی خەڵک بێت
12 کانوونی یەکەم

ئاڤا لە سەکۆیەکی میدیاییەوە، بۆ بنکەیەکی بەخشش و کۆمەک
12 کانوونی یەکەم

ئاڤا میدیا ئەنجامی دا
12 کانوونی یەکەم

چەمچەماڵ بکرێتە ئیدارەی سەربەخۆ؟
11 کانوونی یەکەم

دیدگای سەرۆك بارزانی بۆ ئاشتی و ئاسۆی ئابووری و سیاسیی ناوچەكە
8 کانوونی یەکەم

گرنگیی پێوەندییەکانی دەرەوەی هەرێمی کوردستان و ئیماراتی عارەبی
7 کانوونی یەکەم
- بیروڕا
- 19 کانوونی یەکەم
خودا قبووڵی كردبێت
- بیروڕا
- 14 کانوونی یەکەم
ئەوەی لافاو سەر ئاوی خست!
- بیروڕا
- 13 کانوونی یەکەم
ئاڤا میدیا زیاتر لە میدیایەک
- بیروڕا
- 12 کانوونی یەکەم
میدیای کاریگەر دەبێت وەک ئاڤا لەناو خەڵک و دەنگی خەڵک بێت
- بیروڕا
- 12 کانوونی یەکەم
ئاڤا لە سەکۆیەکی میدیاییەوە، بۆ بنکەیەکی بەخشش و کۆمەک





