کاوار رەسول نێروەیی
د دیرۆکیا سیاسی یا کوردستانێ دا، رێبازا مالا بارزان وەک، هێمایەکێ نەتەوەیی و سیاسی یێ بهێز دەردکەڤیت. ئەڤ مالە، ب تایبەتی د ناڤ خەلکێ بەهدینان دا، جهەکێ تایبەت و پیرۆز هەیە، کو دهێتە ناسین وەک "هێلا سور". لێ پرسیارا گرنگ و جەوهەری ئەوە: چەوا ئەڤ پیرۆزیە هاتیە ئاڤاکرن و چ رامانەکێ ددەت بو جڤاکێ کوردستانی ب گشتی و دهۆکيان ب تایبەتی؟
* ژ بنیاتێن سەرەکی یێن رێبازا بارزان
فەلسەفە و رێبازا مالا بارزان گەلەک رەهەند و ستینان هەلدگریت، دو ژ وان ستوینێن سەرەکی پێک دهێن :
1. سەرکێشیا پرۆسەیا سیاسی: ڤێ مالێ رۆلەکێ سەرەکی د شکلدانا سیاسەتا کوردی دا هەیە، نەخاسمە د هەرێما کوردستانا عێراقێ دا.
2. پاراستنا دۆزا کوردی: مالا بارزان وەکو رێباز پارێزەرێ راستەقینەیێ مافێن کوردان و بەرەڤانکەرێ دوزا رەوایا کورد و کوردستانی، د ئاستێ ناڤخۆیی و ناڤدەولەتی دا دهێتە نیاسین و دیتن.
ڤان دو ستوینان، نە بتنێ د وارێ سیاسی دا، بەلکو د بیرگەها، مەژی و دلێ خەلکی دا جهێ خۆ گرتینە. ئەڤ چەندە بوویە ئەگەرێ ئاڤاکرنا باوەریەکا بهێز و کویر د ناڤ خەلکی دا، نەخاسمە ل دەڤەرا بەهدینان.
* نموونەیێن حەقیقی: د پاراستنا خەلک و ئاخا کوردستانێ
مالا بارزان د دیرۆکا خەباتا کورد و کوردستانێ دا، هەردەم پێشەنگی کریە د پاراستنا خەلک و ئاخا کوردستانێ دا، چەند نموونەیێن بەرچاڤ ئەڤەنە:
1- شەڕێ بەهدینان (1983): دەما رژێما ژناڤچوویا عێراقێ هێرش کرە سەر دەڤەرا بەهدینان، سەرۆک (مەسعود بارزانی) سەرکێشیا بەرەڤانییێ کر و شیا پێشمەرگەیان رێکبێخیت دژی هێزێن عێراقێ. ئەڤ چەندە بوویە ئەگەرێ پاراستنا گەلەک گوند و بنەمالان ژ کاڤلکرن و کوشتنێ.
2. سەرهەلدانا 1991ێ: پشتی شەڕێ کەنداڤی، مالا بارزان رۆلەکێ سەرەکی د سەرکێشیکرنا سەرهەلدانا کوردی دژی رژێما سەدام حسێنێ گور ب گور گێرا، ئەڤ سەرهەلدانە بوویە ئەگەرێ رزگارکرنا بەشەکێ مەزن ژ باکوورێ عێراقێ و دامەزراندنا حکومەتا هەرێما کوردستانێ.
3. د شەڕێ دژی تیرورستێن داعشێ دا (2014): دەما رێکخراوا تیرۆرستی یا داعش هێرش کریە سەر هەرێما کوردستانا عێراقێ، “سەرۆک بارزانی” ل وی دەمی وەک سەرۆکێ هەرێمێ، هەم ژی وەکو درێژە پێدەرێ ڤێ رێبازێ داخوازا بەرەڤانییێ کر و ئەو بخۆ چوویە سەنگەران و سەرپەرشتیا شەڕی دکر، کو بوویە ئەگەرێ پاراستنا گەلەک باژێر و گوندان ژ دەستێ تیرۆرستێن داعش.
4. قەیرانا ئاوارەیان (2014-2015): پشتی هێرشا داعش، سەرکردایەتیا سیاسیا کوردستانی و ب تایبەتی مالا بارزان وەکو رێبەریا ڤێ سەرکردایەتیی دکەن رۆلەکێ گرنگ گێرا، د وەرگرتن و هاریکاریکرنا سەدان هزار ئاوارەیێن عێراقی و پەنابەرێن سووری دا، بێگومان ئەڤ چەندە دگەل خەلک و حکومەتا هەرێما کوردستانێ، ب سەرۆکاتیا “نێچیرڤان بارزانی”. کەمپ هاتنە ڤەکرن و هاریکاریێن مرۆڤی پێشکێش کرن.
5. پاراستنا مافێن پێکهاتەیان: د دیرۆکیا رێبازا ڤێ مالباتێ دا هەردەم گرنگی دایە پاراستنا مافێن پێکهاتەیێن ئایینی و نەتەوەیی یێن کوردستانێ. بو نموونە، دکەڤندا د دەڤەرا بارزاندا هەمی بنگەهـ و پەرستگەهێن ئایینێن جودا هەبووینە و ب ئازادانە ئەرکێن خۆ یێن ئایینی جێبەجێ کرینە، پشتی رزگارکرنا شنگالێ ژ تیرۆرستێن داعش، “مەسرور بارزانی” وەک سەرۆکوەزیرێ هەرێمێ و ئێک ژ قوتابیێن ڤێ رێبازێ، پرۆژەیێن تایبەت دانان بۆ ڤەگەراندن و پاراستنا ئێزدیان.
ئەڤ چەند نموونەیێن نێزیک و دوویر دیاردکەن، کا چەوا مالا بارزان د دەمێن جودا دا کار کریە بۆ پاراستنا خەلک و ئاخا کوردستانێ، ئەڤ ئێکە ژی بوویە ئەگەرێ بهێزبوونا باوەریا خەلکی ب ڤێ مالێ و رێبازێ ، نەخاسمە ل دەڤەرا بەهدینان کو گەلەک جاران بوویە جهێ ڤان روویدانان.
* کارتێکرنا کولتووری و جڤاکی:
پیرۆزیا رێبازا بارزان د ناڤ خەلکێ دهۆکێ دا ژ سنوورێ سیاسەتێ دەرباز بوویە و کەڤتیە د ناڤ کولتووری و جڤاکی دا، ئەڤ کارتێکرنە، دهێتە دیتن د گەلەک ئالیان دا:
* ناسنامەیا نەتەوەیی: رێبازا مالا بارزان وەک هێمایەکێ ناسنامەیا کورد و کوردستانی دهێتە دیتن.
١- یەکگرتنا جڤاکی: پشتگیریکرن بۆ ڤێ مالێ دبیتە فاکتەرەکێ یەکگرتنێ د ناڤ جڤاکێ کوردستانێ دا.
٢- میراتێ کولتووری: چیرۆک و سەرهاتیێن پەیوەندیدار ب ڤێ رێبازێڤە، بووینە بەشەک ژ میراتێ کولتوورێ دەڤەرێ.
* چالاکیێن سیاسی و کێماسی:
هەرچەندە کو کێماسی د پرۆسەیا سیاسی و کارگێڕی دا هەنە، لێ ئەڤ چەندە نەشێت بنگەهێ باوەریا خەلکی ب ڤێ مالێ و رێبازا وێ بهەژینیت، ئەڤ دیاردەیە دهێتە شرۆڤەکرن ب ڤی رەنگی:
1. جوداکرنا رەخنەیان: خەلک رەخنە و گازندەیان ل هندەک سەرەدەریێن تایبەت گرێدایی تاکە کەسێن پلەدار دگرن، بێی کو باوەریا خۆ ب رێبازا گشتی ژ دەست بدەن.
2. بەراوردکرن ب ئایینێ : بتنێ وەکو مەجازی ئەڤ چەندە دهێتەگوت، وەکی د ئایینێ دا، نەڕازیبوون ژ کریارێن کەسەکی نابیتە ئەگەرێ دویرکەفتنێ ژ باوەریێن باوەرداری.
3. هێزا رێبازێ: سەرەرای نەڕازیبوونێن دەمکی، رێبازا مالا بارزان هێشتا بهێزە د ناڤ خەلکی دا.
* گرنگیا پەیوەندییێن بەردەوام
بۆ پاراستن و بهێزکرنا ڤێ پیرۆزیێ، پێدڤیە سەرکردایەتیا پارتی و مالا بارزان ب تایبەتی بەردەوام پەیوەندی ب خەلکێ خۆ یێ وەفادار ڤە هەبیت، نەخاسمە ل دەڤەرا بەهدینان، ئەڤ ئێکە دێ بیتە ئەگەرێ:
١- بهێزکرنا پەیوەندیا د ناڤبەرا سەرکردایەتی و خەلکی دا.
٢- پاراستنا دەستهەلاتێ و بەردەوامیا رێبازێ.
٣- زێدەکرنا باوەریا خەلکی ب سەرکردایەتی و رێبازێ.
* دووماهییێ من دڤێت بێژم…
رێبازا بارزان، ب تایبەتی د بەهدینان دا، نە بتنێ هێزەکا سیاسی یە، بەلکو بوویە بەشەک ژ ناسنامەیا کولتووری و جڤاکی یا خەلکی، نموونەیێن دیرۆکی یێن وەکی شەڕێ بەهدینان، سەرهەلدانا 1991ێ، شەڕێ دژی تیرۆرستێن داعش دیار دکەن، کا چەوا کارەکتەرێن سیاسی یێن ڤێ مالێ کار کریە بۆ پاراستنا خەلک و ئاخا کوردستانێ.
سەرەرای هەمی ئاستەنگێن ناڤخۆیی و دەرڤە، ئەڤ مال و رێبازە هێشتا وەک هێلەکا سوور و پیرۆز د عەقیدا سیاسی و نەتەوایەتیا خەلکی دا مایە، لێ بۆ پاراستنا ڤی پێگەهی، پێدڤیە بەردەوام گوهدان بۆ دەنگێ خەلکی بهێتە کرن، داکو ئەڤ پەیوەندیێن بهێز، بهێنە پاراستن و بۆ ئەبەدی ب نەڤەقەتیایی بمینن.
زیاتر لەسەر ئەم بابەتانە بکۆڵەرەوە
نوێترین بیروڕا
ململانێی "عەقڵی شۆڕش" و "عەقڵی دەوڵەت" لە ئێران: جوگرافیای سیاسیی ناوچەکە دووبارە دادەڕێژێتەوە؟
3 کاتژمێر لەمەوپێش
ئێران: بوون و هەژموون، ڕۆڵ و داهاتووی لە ناوچەکەدا
5 تشرینی یەکەم
داهاتی سلێمانی چی لێ دێت؟
5 تشرینی یەکەم
بەرەی نمایش و بەرەی پرۆژە چی لە سوودی خەڵکی کوردستانە؟
3 تشرینی یەکەم
ئێمە پێتان دەڵێین: بۆچى ویستیان هەولێر بسووتێنن؟
2 تشرینی یەکەم
تیرۆکردنی نهسروڵڵا؛ ناوچهکه پێدهنێته سهردهمێکی نوێوه
29 ئەیلوول
ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست دوای تیرۆرکردنی حەسەن نەسروڵڵا؟
28 ئەیلوول
کاک مەسرور چی وت؟
27 ئەیلوول
هەورامان چی هەیە؟
27 ئەیلوول
- کوردستان
- 12 خولەک لەمەوپێش
پەیامێکی سەرۆکوەزیران مەسرور بارزانی لەبارەی هەژماری منەوە
- کوردستان
- 35 خولەک لەمەوپێش
هێمن هەورامی هەوڵەکانی یەکێتی بۆ ساختەکاری لە هەڵبژاردن ئاشکرا دەکات
- ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست
- 1 کاتژمێر لەمەوپێش
ئەردۆغان دڵنیایی دەداتە هاووڵاتییانی وڵاتەکەی
- کوردستان
- 2 کاتژمێر لەمەوپێش
مەسرور بارزانی چارەسەری پێنج کێشەی گەورەی کوردستان دەخاتەڕوو