چای به‌ڵاڵوک
ئاڤا دیجیتاڵ
چای به‌ڵاڵوک، جۆرێكی تایبه‌تى چایه له وه‌رتێ بەرهەمدەهێنرێت؛ به‌ڵاڵوك جۆره دره‌ختێكه له دامێنی شاخەکان و ناوچه وشكانییەکان به‌شێوه‌یه‌كی خۆرسك ده‌ڕوێت.
ئیسماعیل قادر، خه‌ڵكی ناحیه‌ی وه‌رتێیه و ئەزموونێکی زۆری لە گەڕان بەدوای گیا سرووشتییەکاندا هەیە. جۆره دره‌ختێکى له شاخه‌كانى ناحیه‌ی وه‌رتێ دۆزیه‌وه‌ته‌وه و له قه‌د و چڵه‌كانییەوە جۆره چایه‌كی لێ به‌رهه‌مهێناوه؛ هەر ئەوەش نا، چایخانه‌یه‌كی تایبەت بە چای به‌ڵاڵوك داناوە و دەیەوێت، ئه‌م چا‌یە بكاته جێگره‌وه‌ى چای ئاسایی.
ئیسماعیل قادر لەبارەی ئامادەکردنی چایەکەوە دەڵێت: "لە دارەکە ئەو قه‌د و چڵانه‌ى پێویسته ببڕدرێن و زیان به دره‌خته‌كه ناگه‌یه‌نێت، دەیانبڕم و پاشان له چایخانه‌كه‌م پارچه پارچه‌یان دەکەم، به‌شێكیان بۆ هاووڵاتییان له‌نێو ئاو دادەنێم بۆ ئه‌وه‌ى وشك نه‌بێت، دواتر به‌شێكیشیان ئاماده ده‌كه‌م بۆ خستنه‌سه‌ر ئاگر و ده‌یكه‌م به چا".
ئاماده‌بوونى چاییه‌كه چوار كاتژمێرى پێویسته و بەراورد بە چایی ئاسایی کاتێکی زۆرتری دەوێت؛ چایەکە ڕه‌نگی سووره و تام و بۆنێكی تایبه‌تى هه‌یه، ده‌توانرێت بۆ ماوه‌ى 12 كاتژمێر بۆ خواردنه‌وه به‌كار بهێنرێت و تێک ناچێت.
گه‌شتیاران و رێبوارانى كه سه‌ردانى ناحیه‌ی وه‌رتێ ده‌كه‌ن، بۆ خواردنى چاىی به‌ڵالوك سه‌ردانى چایخانه‌کەی ئیسماعیل قادر ده‌كه‌ن و چایی ده‌خۆنه‌وه، به‌شێكیش له كڕیاران وه‌ك چاره‌سه‌ر بەکاری دەهێنن.
سه‌لام عبدولکەریم، مامۆستاى زانكۆ له سلێمانی لە چایخانەکەی ئیسماعیل قادر تامی چای بەڵاڵوک دەکات و دەڵێت، له ناحیه‌ی وه‌رتێ تێپه‌ڕبووین و ویستمان تامى ئه‌و چایه بكه‌ین، ئەوە یەکەمجارم بوو تامی بکەم و تامەکەی جیاوازە.
به‌پێی لێكۆڵینه‌وه پزیشكییه‌كان، خواردنه‌وه‌ى چاى به‌ڵاڵوك ته‌ندروسته به‌ڵام زۆر خواردنه‌وه‌ى چاییه‌كه زیان به ته‌ندروستیى مرۆڤ ده‌گه‌یه‌نێت.
چایی بەڵالوک، كۆمه‌ڵێك سوودی هه‌یه؛ بۆ دابه‌زینی كێش، چاره‌سه‌رى قۆڵۆن، چاره‌سه‌رى قه‌بزی و چەند چاره‌سه‌رێكی دیکە بەکار دەهێنرێت.
د. هۆلیم هاشم، ڕاوێژكارى زانستیی خۆراك بۆ چاره‌سه‌رى خۆراكى ده‌ڵێت: "ڕووه‌كی به‌ڵالوك ڕووه‌كێكی خۆڕسكه له كوێستانه‌كانى كوردستان ده‌ڕوێت، ئەم ڕووه‌كه ئه‌نتی ئۆكسانى تێدایه كه دژه ئۆكسێنه‌كانە؛ له هه‌مانكاتیشدا ڕێژه‌یه‌كی زۆرى مادده‌ی سیانى تێدایه ئه‌گه‌ر زۆرخۆرى و خواردنه‌وه‌ى لێكرا، له‌وانه‌یه ببێته هۆى تێكچوونى لێدانى دڵ و زیان به مێشك ده‌گه‌یه‌نێت".
سنوورى ئیداره‌ى سه‌ربه‌خۆى سۆران، به هۆى هه‌ڵكه‌وته‌ى جوگرافییەوە به چه‌ندین جۆرى رووه‌ك ده‌وڵه‌مه‌نده؛ به تایبه‌تى له وه‌رزى به‌هار و پایز، هاووڵاتییان سوودی لێ ده‌بینن بۆ خواردن به‌كارى ده‌هێنن.
ئاڤا دیجیتاڵ
Editor
دوایین هەواڵەکان
- جیهان
- 37 خولەک لەمەوپێش
ترەمپ دووبارە گاڵتە بە بایدن دەکات
هەڵبژاردەکان بۆ تۆ
ئۆتۆمبێلێک خۆی دەکات بە نێو قوتابخانەیەکدا و چەند کەسێک دەکوژێت
15 کاتژمێر لەمەوپێش
نوێنەری قەتەر فاوندەیشن چۆن وەسفی گەنجانی کورد دەکات؟
16 کاتژمێر لەمەوپێش
بۆ یەکەمجار پاڵەوانێتییەک لە عێراق و کوردستان بۆ نابینایان ڕێکخرا
20 کاتژمێر لەمەوپێش
قاقێ لە هەولێر دەستگیر کرا؛ کێ بوو و چی کردووە؟
28 نیسان
یەکێتیی زانایان داوا دەکات کارئاسانی لە پرۆسەی هاوسەرگیری و مارەیی بکرێت
27 نیسان
- ببینە و ببیستە
- 18 کاتژمێر لەمەوپێش
ئەملاو و ئەولا؛ تا چەند لەناوبردنی سەگی بێلانە دروستە؟
- ببینە و ببیستە
- 18 کاتژمێر لەمەوپێش
بەرنامەی خانەقای ئاڤا لە مزگەوتی گەورەی سلێمانییە
