چوارچێوەی هەماهەنگی لە تێپەڕاندنی یاسای "حەشدی شەعبی" پاشەکشە دەکات

ئاڤا نیوز

هاوپەیمانی دەسەڵاتدار لە عێراق کە "چوارچێوەی هەماهەنگی" نوێنەرایەتی دەکات، بڕیاریدا پڕۆژەیاسای "حەشدی شەعبی" ڕابگرێت و دواخستنی چارەنووسی ئەم هێزانە کە ژمارەیان زیاتر لە 200 هەزار چەکدارە، ئەمەش وەک هەوڵێک بۆ کەمکردنەوەی گرژییەکان لەگەڵ ئیدارەی دۆناڵد ترەمپی سەرۆکی ئەمریکا. بڕیارەکە چاوەڕێی یەکلاییکردنەوەی ململانێی لوبنان دەکات لەسەر لێسەندنەوەی چەکی حیزبوڵڵا.

بڵاوکراوەی فەرمی: ڕۆژنامەی "الشرق الأوسط" لە ڕاپۆرتێكدا‌ باس له‌وه‌ ده‌كات كه‌ "چوارچێوه‌ی هه‌ماهه‌نگی" له‌ عێراق پاشگه‌ز بووەتەوە‌ له‌ تێپه‌ڕاندنی یاسای "حه‌شدی شه‌عبی" بۆ كه‌مكردنه‌وه‌ی گرژییه‌كان له‌گه‌ڵ ئیداره‌ی دۆناڵد تره‌مپ. ئه‌م بڕیاره‌ش به‌ چاره‌نووسی چه‌كی حیزبوڵڵای لوبنانییه‌وه‌ به‌ستراوه‌ته‌وه‌.

هەر بەگوێرەی ڕاپۆرتەکە، واشنتۆن به‌ توندی دژی ئه‌م یاسایه‌یه‌، چونكه‌ پێیوایه‌ پاڵپشتی گرووپه‌ لایه‌نگره‌كانی ئێران ده‌كات. هه‌رچه‌نده‌ خامنه‌یی و لاریجانی، به‌رپرسانی باڵای ئێران، داوایان كردووه‌ حه‌شدی شه‌عبی هه‌ڵنه‌وه‌شێندرێته‌وه‌، به‌ڵام "چوارچێوه‌ی هه‌ماهه‌نگی" به‌دوای چاره‌سه‌رێكی ڕواڵه‌تیدا ده‌گه‌ڕێت.

سه‌ركرده‌یه‌كی "چوارچێوه‌ی هه‌ماهه‌نگی" کە قسەی بۆ ڕۆژنامەکە کردووە و ئاشكرای كردووه‌، هاوپه‌یمانییه‌كه‌ بڕیاریداوه‌ ڕێكاره‌كانی ڕاگرتنی یاساكه‌ جێبه‌جێ بكات، چونكه‌ تێپه‌ڕاندنی یاساكه‌ له‌ به‌رژه‌وه‌ندی وڵاتدا نییه‌.

ئه‌مریكا پێیوایه‌ یاساكه‌ "دوورییه‌كی ستراتیژی" ده‌داته‌ حه‌شدی شه‌عبی، ئه‌مه‌ش به‌هۆی كاریگه‌ری ئێرانە له‌سه‌ر ئەو گرووپانە. له‌به‌ر ئه‌وه‌، "چوارچێوه‌ی هه‌ماهه‌نگی" بڕیاریداوه‌ به‌دوای فۆرموله‌یه‌كی جێگره‌وه‌دا بگه‌ڕێت بۆ په‌سه‌ندكردنی پێكهاته‌ی پۆسته‌ ئه‌منییه‌كان له‌ چوارچێوه‌ی حكومه‌تدا.

زانیاریی بەدەستهاتوو: سه‌رچاوه‌كان باس له‌وه‌ ده‌كه‌ن كه‌ ئیداره‌ی تره‌مپ ته‌نیا ڕاگرتنی یاساكه‌ی ناوێت، به‌ڵكو هه‌ڵوه‌شاندنه‌وه‌ یان یه‌كخستنی ده‌وێت. "چوارچێوه‌ی هه‌ماهه‌نگی" چاوه‌ڕێی ئه‌نجامی دۆخی لوبنانه‌ بۆ یه‌كلاییكردنه‌وه‌ی چاره‌نووسی حه‌شدی شه‌عبی. هه‌فته‌ی ڕابردوو، سیاسه‌تمه‌داران كۆبوونه‌وه‌ بۆ تاوتوێكردنی هه‌ڕه‌شه‌كانی ئه‌مریكا.

یاسای حه‌شدی شه‌عبی بووه‌ته‌ مینێك كه‌ له‌ هه‌موو حاڵه‌تێكدا ده‌ته‌قێته‌وه‌. هێزه‌كان به‌دوای ده‌رچه‌یه‌كدا ده‌گه‌ڕێن له‌م قه‌یرانه‌دا كه‌ پێش هه‌ڵبژاردنه‌كانی تشرینی دووه‌می داهاتوو خراپتر ده‌بێت. نه‌بوونی پاڵپشتی یاسایی بۆ گرووپه‌ چه‌كداره‌كان، كاریگه‌ری خراپی له‌سه‌ر یه‌كگرتوویی دامه‌زراوه‌كه‌ ده‌بێت.

له‌ كۆتاییدا، "چوارچێوه‌ی هه‌ماهه‌نگی" بڕیاریداوه‌ "خۆی وه‌ك هاوبه‌شێكی متمانه‌پێكراو له‌ ناوچه‌كه‌دا پێناسه‌ بكاته‌وه‌"، به‌ڵام ئه‌مه‌ پێویستی به‌ ڕێككه‌وتنێكی سه‌خت له‌گه‌ڵ ئێران ده‌بێت كه‌ پێش یه‌كلاییكردنه‌وه‌ی ڕێككه‌وتنه‌ ئه‌منی و سیاسییه‌كان له‌ لوبنان، شێوه‌ی یه‌كلایی نابێته‌وه‌.