نەخۆشیی تای خوێنبەربوون چییە و چۆن خۆتی لێ دەپارێزیت؟

ئاڤا نیوز

 

جارێكی دیكە نەخۆشیی تای خوێنبەربوون لە هەرێمی كوردستان سەرهەڵدەداتەوە و بەرپرسی بەشی خۆپارێزی لە تەندروستیی دهۆک ڕایدەگەیێنێت، دوو كەس تووشی نەخۆشییەكە بوونە کە مامەڵەیان لەگەڵ ئاژەڵان كردووە.

 

وێنە گەورەكە: نەخۆشیی خوێنبەربوون، بەهۆی ڤایرۆسێکەوە سەرهەڵدەدات کە دەلكێت بە پێی زیندەوەرێكی بچووكەوە و پێی دەگوترێت "گەنە"، ئەم ڤایرۆسە  لە وڵاتانی ئەفریقیا، ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست و ئاسیا بڵاودەبێتەوە.

 

هۆکارە زانراوەکان: ئەم ڤایرۆسە لەڕێگەی ئاژەڵەكانەوە بۆ مرۆڤەكان دەگوازرێتەوە، مەترسیی گەورە لەسەر مرۆڤ دروست دەكات و دەبێتە هۆی مردنی ئەو كەسەی كە تووشی دەبێت، بۆ یەكەمجاریش لە ساڵی 1944 بڵاوبووەوە.

 

لێدوانی فەرمی: د. سەگڤان حەسەن، بەرپرسی بەشی خۆپارێزی لە تەندروستیی دهۆک بە ئاڤا نیوزی ڕاگەیاند: "هۆکاری تووشبوونی هاونیشتمانییان بەو نەخۆشییە، مامەڵەکردنە لەگەڵ ئاژەڵان".

 

لەلایەکی دیکەوە: د. سامان بەرزنجی، وەزیری تەندروستی لە کۆنگرەیەکی ڕۆژنامەوانیدا ڕایگەیاند: "لەسەرەتای دەستپێکردنی وەرزی گەرما ئامادەسازی چڕ دەکرێن بۆ ڕێگریکردن لە بڵاوبوونەوەی چەند نەخۆشییەک لەوانە نەخۆشیی کۆلێرا و تای خوێنبەربوون".

 

 

هۆکارەکانی گواستنەوەی نەخۆشییەکە بۆ مرۆڤ:
-  ئەگەر ئەو گەنەیەی هەڵگری ڤایرۆسەکە بێت و بە مرۆڤەکەوە بدات،  ئەوا تووشی تای خوێنبەربوون دەبێت.
-  لەڕێگەی سەربڕینی ئاژەڵی تووشبووەوە، کاتێک خوێنەکەی بەر مرۆڤ بکەوێت.

 

نیشانەكانی چین؟
-  ئازاری شان و مل.
-  خوێنبەربوون لە دەم و لووت.

 

چۆن چارەسەر دەكرێت؟
نەخۆشەکە بەگوێرەی نیشانەکانی چارسەر دەکرێت، تای هەبوو دەرمانی تای پێ دەدرێت، خوێنی کەم بوو خوێنی تێ دەکرێت، یان سکچوون و ڕشانەوەی هەبوو، دەرمانی تایبەتی پێ دەدرێت.

 

چۆن خۆت دەپارێزیت؟
-  پێویستە سەربڕینی ئاژەڵان لە سەربڕخانە بێت، بە فەرمی و بە مۆری پشکنین بکرێت؛ لە ناو ماڵ و کۆڵان و سەر شەقام سەریان مەبڕن.
-  پێش و پاش سەربڕین پشکنین بۆ گۆشتەکان بکرێت و دڵنیایی لە تەندروستییان بدرێت.
-  پێویستە ڕێکاری تەندروستی بۆ جلوبەرگی تایبەت و بەکارهێنانی کەلوپەلی سەربڕین لە سەربڕخانەکان لەبەرچاو بگیرێت .
-  پشکنینی ورد بۆ ئەو ئاژەڵانەی لە دەرەوەی وڵاتەوە دەهێنرێنە ناو کوردستان بکرێت.
-  نەچنە ئەو شوێنانەی کە گەنە و مێرووەکانی لێیە.
-   پێویستە پاشماوەی سەربڕینی ئاژەڵ بە شێوەیەکی هەڕەمەکی فڕێنەدرێتە سەر شەقام و کۆڵانەکان.