گەرمبوونەوەی پەیوەندییەکانی ئەمریکا - عێراق و گەشتی چاوەڕوانکراوی سوودانی بۆ واشنتن

ئاڤا نیوز

پەیوەندییەکانی نێوان عێراق و ئەمریکا دوای چوار مانگ لە ساردو سڕی، دووبارە گەرمبوونەوەیەکیان بەخۆوە بینیووە، بەتایبەتی دوای پەیوەندییە تەلەفۆنییەکەی نێوان محەممەد شیاع سوودانی، سەرۆکوەزیرانی عێراق و مارکۆ ڕۆبیۆ، وەزیری دەرەوەی ئەمریکا.

 

وێنە گەورەکە: 21ـی ئەم مانگە، وەزارەتی دەرەوەی ئەمریکا بڵاوی کردەوە، لە پەیوەندییەکی تەلەفۆنیدا لەگەڵ سەرۆکوەزیرانی عێراق، وەزیری دەرەوەی ئەمریکا، مارکۆ ڕۆبیۆ جەختی لەسەر پێویستیی دەستبەجێی چەککردنی ئەو میلیشیایانە کردەوە کە لەلایەن ئێرانەوە پشتگیری دەکرێن. هاوکات ڕوبیۆ پیرۆزبایی لە سوودانی کردووە بەبۆنەی دەستپێکردنەوەی هەناردەکردنەوەی نەوتی کوردستان لە ڕێگەی بەندەری جەیهان. 

 

بڵاوکراوەی فەرمی: ئەم گۆڕانکارییە، وەک ڕۆژنامەى "مەدا"ى عێراقى ئاماژەی پێداوە، ڕێگەخۆشکەر بووە بۆ ئەگەری سەردانێکی نزیکی سوودانی بۆ واشنتن، کە لە کاتێکی هەستیاردایە و پێش هەڵبژاردنەکانی تشرینی دووەمی داهاتوو دەبێت و دەکرێت وەک سەرکەوتنێکی سیاسی بۆ سوودانی و حزبه‌كه‌ی سه‌یر بکرێت.

 

هەنگاوە سەرەتاییەکانی گەرمبوونەوەی پەیوەندییەکان

یەکێک لە هۆکارە سەرەکییەکانی گەڕانەوەی ئەم پەیوەندییە، ئازادکردنی توورسکۆڤ، توێژەرە ئیسرائیلییەکەیە، کە بەبێ هیچ بەرامبەرێک ئازاد کرا. ئەم هەنگاوە، وەک سەرچاوە سیاسییەکان باسی دەکەن، ڕۆڵێکی گرنگی هەبوو لە نەمانی ساردیی نێوان هەردوو وڵات. هەروەها، دەستپێکی گەرمبوونەوەی پەیوەندییەکان بە ئاشکرا لە کۆنفرانسی شه‌رم ئەلشێخ دەرکەوت، کاتێک دۆناڵد ترەمپ، سەرۆکی ئەمریکا و محەممەد شیاع سوودانی سڵاویان لە یەکدی کرد، کە ئەمەش نیشانەیەکی ئەرێنی بوو.

 

فشارەکانی ئەمریکا و گرێی "گرووپە چەکدارەکان"

سەرەڕای ئەم هەنگاوانە، پەیوەندییەکان هێشتا بە قۆناغێکی هەستیاردا تێپەڕ دەبن و لەژێر کاریگەریی "گرێی گرووپە چەکدارەکان"دان. واشنتن بەردەوامە لەسەر داواکردنی چەکداماڵینی گرووپە چەکدارەکانی سەر بە ئێران، وەک مەرجێکی سەرەکی بۆ پێشخستنی زیاتری پەیوەندییەکان. مارکۆ ڕۆبیۆ لە پەیوەندییە تەلەفۆنییەکەیدا جەختی لەسەر ئەم خاڵە کردەوە، بەڵام بەیاننامەی حکومەتی عێراق تەنیا ئاماژەی بە لایەنە ئابوورییەکان و هاوکاریی دوولایەنە دا و لەسەر بابەتی گرووپە چەکدارەکان بێدەنگ بوو. ئەمەش نیشانەی ئەوەیە کە حکومەتی عێراق لەنێوان پابەندبوونە نێودەوڵەتییەکان و فشارەکانی ناوخۆدا ململانێیەکی قورسی هەیە.

هۆشدارییەکانی عێراق و نیگەرانییە ئەمنییەکان

بەیاننامەکەی حکومەتی عێراق هۆشدارییەکی لەخۆگرتبوو سەبارەت بە هەر هەنگاوێکی تاکلایەنانە کە واشنتن لە دەرەوەی چوارچێوەی ڕاوێژکاری بیگرێتەبەر. ئەم هۆشدارییە ڕەنگدانەوەی نیگەرانییەکانی بەغدایە لە ئەگەری هێرشی سەربازی یان سەپاندنی سزای ئابووری نوێ بەسەر کەسایەتی و دامەزراوە پەیوەندیدارەکان بە گرووپە چەکدارەکانەوە. ئەمەش نیشانەی هەستیاریی دۆخەکەیە بۆ عێراق لە پاراستنی هاوسەنگیی نێوان ئاسایشی ناوخۆ و پەیوەندییە نێودەوڵەتییەکانیدا.

سوودانی و ئامانجی سەردانەکەی واشنتن

سەردانەکەی سوودانی بۆ واشنتن، ئەگەر ئەنجام بدرێت، دەکرێت کاریگەرییەکی گەورەی لەسەر هەڵبژاردنەکانی داهاتوو هەبێت. ئەم سەردانە پێگەی سوودانی لەسەر ئاستی ناوخۆ بەهێز دەکات و کاریگەرییەکی ئەرێنی لەسەر وێنەی حکومەتەکەی دەبێت، بەتایبەتی لە بواری بەهێزکردنی پەیوەندییە ستراتیژییەکان لەگەڵ ئەمریکا لە دۆسییەکانی نەوت، وەبەرهێنان و کۆنتڕۆڵکردنی گرووپە چەکدارەکان. بەڵام، وەک غازی فەیسەڵ، دیپلۆماتکاری پێشوو، ئاماژەی پێداوە، هەڵوێستی ئەمریکا سەبارەت بە چەکداماڵینی گرووپە چەکدارەکان جێگیرە و ناگۆڕێت، چونکە بە سەرچاوەی تاڵانکردنی سامانی عێراق و بەهێزکردنی ئێرانی دەزانێت.

داهاتووی پەیوەندییەکان و مەرجەکانی ئەمریکا

بە بڕوای غازی فەیسەڵ، مانەوەی گرووپە چەکدارەکان واتای بەردەوامبوونی عێراقە لەژێر یاسای باری نائاسایی ئەمریکا، کە ساڵانە لەلایەن سەرۆکەوە نوێ دەکرێتەوە و هۆشداری دەداتە وەبەرهێنەران و کۆمپانیا ئەمریکییەکان کە عێراق وڵاتێکی ئارام نییە بۆ وەبەرهێنان. بۆیە، هەڵوەشاندنەوەی گرووپە چەکدارەکان بە ئەولەویەتێکی ستراتیژی دادەنرێت بۆ ئەمریکا، بۆ ئەوەی کۆمپانیا ئەمریکییەکان بتوانن بێنە عێراق و هەلی وەبەرهێنانی ڕاستەقینە لە بواری خزمەتگوزاری و پیشەسازیدا بڕەخسێنن.

لە کۆتاییدا، تا دڵنیایی لە ئاسایش و سەقامگیرییەکی ڕاستەقینە نەدرێت، کۆمپانیا ئەمریکییەکان ئامادە نابن لە عێراق وەبەرهێنان بکەن.