گرووپە چەکدارەکانی عێراق بە مەرج پەیوەندییەکانیان لەگەڵ ئەمریکا ئاسایی دەکەنەوە

ئاڤا نیوز

سەرچاوە ئاگاردارەکان باس لەوە دەکەن کە زۆربەی گرووپە چەکدارەکانی عێراق، کە بەشێکن لە چوارچێوەی هەماهەنگی، ئامادەییان نیشانداوە بۆ ئاساییکردنەوەی پەیوەندییەکان لەگەڵ ئەمریکا. بەڵام ئەم ئاسایی کردنەوەیە بە چەند مەرجێکی دیاریکراوەوە بەستراوەتەوە.

 

وێنە گەورەکە: عێراق لە دۆخێکی سیاسیی ئاڵۆزدایە، هەوڵدەدات هاوسەنگییەک لەنێوان پاراستنی سەروەری و بەرژەوەندییە نیشتمانییەکانیدا دروست بکات. گۆڕانی هەڵوێستی زۆربەی گرووپە چەکدارەکان بەرامبەر ئەمریکا، ئەگەرچی بە مەرجیش بێت، نیشانەی گۆڕانکارییەکی گەورەی سیاسییە، بەڵام ئەمە بە تەواوی ڕێگای چارەسەری ئاڵنگارییەکانی ناوخۆیی و دەرەکی دیاری ناکات.

 

بڵاوکراوەی فەرمی: بەگوێرەی زانیارییەکانی "الشرق الأوسط" لە سەرچاوە ئاگاردارەکانی گرووپە چەکدارەکانی عێراق، زۆربەی سەرکردەکانی ئەم گرووپانە دژی ئاسایی کردنەوەی پەیوەندییەکان لەگەڵ واشنتن نین، بەڵکو دەیانەوێت ئەم پرۆسەیە لەسەر بنەما و ڕێسای ڕوون بێت.

 

بەرژەوەندیخوازیی گرووپەکان و مەرجەکانیان

زۆرێک لە سەرکردەکانی ئەم گرووپانە ترسیان لەوە هەیە کە درێژەدان بە ناکۆکی لەگەڵ واشنتن لەوانەیە لە کۆتاییدا کاریگەری نەرێنی لەسەر دەسەڵات و پێگەی سیاسییان هەبێت. لەبەر ئەوە، نایانەوێت ئەو کاریگەری و دەسەڵاتەی لە ماوەی ڕابردوودا بەدەستیان هێناوە، بخەنە مەترسییەوە. هەندێک لەو سەرکردانە ئامادەیی خۆیان بۆ گفتوگۆیەکی بەرژەوەندیخوازانە لەگەڵ ئەمریکا دەربڕیوە، بەو باوەڕەی کە دەتوانن ڕێکبکەون و ناویان لە لیستی سزاکان دەربهێنن.

مەرجە سەرەکییەکانی گرووپە چەکدارەکان بۆ ئاسایی کردنەوەی پەیوەندی لەگەڵ ئەمریکا بریتین لە: لابردنیان لە لیستی تیرۆر، پابەندبوون بەوەی نەکرێنە ئامانج و دانەنانی هیچ هێڵێکی سوور لەسەر بەشداریکردنیان لە حکومەتی داهاتوودا. هەروەها، خشتەیەکی کشانەوەی کۆتایی هێزەکانی ئەمریکا لە عێراق وەک مەرجێک دادەنێن.

دژایەتی و پشتگیری

لە کاتێکدا هەندێک گرووپ، بە تایبەت ئەوانەی بە ئێرانەوە پەیوەستن، بە تەواوی دژی ئەم ئاسایی کردنەوەی پەیوەندییانەن و مەرجیان بەستووەتەوە بە ڕێککەوتنی نێوان واشنتن و تاران، بەڵام زۆربەی سەرکردەکانی دیکەی گرووپە چەکدارەکان، پشتگیریی هەوڵەکانی ڕادەستکردنی چەک بە دەوڵەت دەکەن. 

 

مارک سڤایا، نێردەی ئەمریکا بۆ عێراق، لێدوانەکانی گرووپە چەکدارەکانی بە "پێشوازی لێکراو و هاندەر" ناوبردووە، بەڵام جەختی کردەوە کە تەنیا لێدوان بەس نییە و دەبێت ڕادەستکردنی چەک بە شێوەیەکی گشتگیر و یەکجارەکی بێت.

چوارچێوەی هەماهەنگی و داهاتووی چەک

چوارچێوەی هەماهەنگی پشتگیریی بڕیاری ڕادەستکردنی چەک بە دەوڵەت دووپات کردەوە، بەپێی پڕۆژەیەکی نیشتمانیی تەواو و میکانیزمێکی یاسایی ڕوون. ئەمەش لە پێناو بەهێزکردنی سەروەریی دەوڵەت و پاراستنی ئاسایش و سەقامگیریی وڵاتە. سەرەڕای ئەم پشتگیرییە سیاسییە، زۆربەی چاودێران تێبینیی نەبوونی شێوازێکی ڕوون دەکەن بۆ جێبەجێکردنی ئەم بڕیارە، کە ئایا پێویستی بە یاسادانانی پەرلەمان هەیە یان تەنیا لێدوانە سیاسییەکان بەسە.