لەناوچوونی دارستانەکانی ئەمازۆن 50% کەمی کردووە

ئاڤا دیجیتاڵ 

 

بەگوێرەی داتاکانی وەزارەتی ژینگەی بەرازیل لەناوچوونی دارستانەکانی ئەمازۆن بەراورد بە ساڵی پێشتر بە ڕێژەی نزیکەی 50% کەمی کردووە. بەوپێیەی ئەمازۆن ڕۆڵێکی گەورەی لە بەرهەمهێنانی ئۆکسجین و توانەوەی کاربۆنی گۆی زەویدا هەیە، ئەمە دەبێتە هەواڵێکی گرنگ بۆ ژینگەی تەواوی جیهان. دابەزینی ڕێژەی لەناوچوونی دارستانەکە پەیوەندیی بە پلان و بەرنامەکانی سەرۆکی وڵاتەوە هەیە. 

 

بۆچی گرنگە:  لەکاتێکدا زەوی ڕووبەڕووی گەرمبوون و گۆڕانی کەشوهەوا بووەتەوە، دارستانەکانی ئەمازۆن بە سییەکانی زەوی ناودەبرێن، چونکە زۆرترین ئۆکسجین بەرهەم دەهێنن. هەر بۆیە، ئەمازۆن دەتوانێت ببێتە سەنگەری پێشەوەی ڕووبەڕووبوونەوەی گەرمبوونی زەوی و گۆڕانی کەشوهەوا. 

 

لێدوانی فەرمی: لەناوچوونی دارستانەکانی ئەمازۆن لە ساڵی 2023، بەراورد بە ساڵی پێشوو، بە ڕێژەی نزیکەی 50% کەمی کردووە. بەگوێرەی ڕاگەیێنراوی وەزارەتی ژینگەی بەرازیل لە ماوەی 5 ساڵی ڕابردوودا ئەمە نزمترین ئاستی لەناوچوونە. تەنیا لە ساڵی ڕابردوودا، 5 هەزار و 153 کیلۆمەتری چوارگۆشە لە دارستانەکانی ئەمازۆن لەناوچوون. ساڵی پێشووتر، ئەم ژمارەیە 10 هەزار و 278 کیلۆمەتر چوارگۆشە بووە. 

 

ژمارەکان وادەڵێن: ڕووبەری ئەمازۆن نزیکەی 5.5 ملیۆن کیلۆمەتری چوارگۆشەیە. ژینگەی نزیکەی 3 ملیۆن جۆری ڕووەکی و ئاژەڵییە و هاوکات نزیکەی یەک ملیۆن کەس لە دانیشتووانی ڕەسەن تێیدا دەژین.  دارستانەکانی ئەمازۆن بەسەر 9 وڵاتدا دابەش بوون، بەڵام نزیکەی 60%ـی کەوتووەتە ناو سنووری بەرازیل.

 

باکگراوند: لولا دا سیلوا، سەرۆکی بەرازیل، ساڵی 2022، بەڵێنی دا تاوەکو 2030 کۆتایی بە پڕۆسەی بڕینەوەی دارەکانی ئەمازۆن بهێنێت، دارستانەکە ببووژێنێتەوە و سەرپێچیکاران رووبەڕووی لێپێچینەوەی یاسایی بکاتەوە. پێشتر و لە سەردەمی ژایەر بۆلسۆنارۆ، سەرۆکی پێشووی بەرازیل، بڕینەوەی دارستانەکان رووی لە زیادبوون کردبوو و حکومەتی بایەخی کەمتری بە پاراستنی دارستانەکە دەدات.