هەولێر ئامادەیی تەواوی دەربڕیوە؛ چارەنووسی مووچەی مانگی شەش یەکلا دەکرێتەوە

ئاڤا نیوز

چاوەڕوان دەکرێت ئەم هەفتەیە چارەنووسی ناردنی مووچەی مانگی شەشی فەرمانبەرانی هەرێمی کوردستان یەکلابکرێتەوە، ئەمەش بەندە بەو ڕاپۆرتانەی کە چوار لیژنە هاوبەشەکەی نێوان هەولێر و بەغدا پێشکەشی دەکەن و سبەی یەکشەممە دوایین وادەی کارەکانیانە.

لە کاتێکدا ناکۆکی لەسەر ماوەی ڕێککەوتنەی پێشوو هەیە، سەردانی لیژنەیەکی ئەمنی و نەوتیی عێراق بۆ هەولێر، پێشهاتێکی نوێیە لەم دۆسیەیەدا.

وێنە گەورەکە: هەرچەندە دوای لێکتێگەیشتنەکەی ئەم دواییەی نێوان هەولێر و بەغدا لەسەر مووچە و نەوت، سوودانی بڕیاری ناردنی مووچەی مانگی پێنجی دا، بەڵام دوای ئەوە دووبارە ناردنی مووچە لەلایەن بەغداوە کێشەی تێکەوت و چەند لیژنەیەک دووبارە پێکهێنرانەوە بۆ ئەم پرسە.

زانیاریی بەدەستهاتوو: سبەی یەکشەممە دوایین وادەی کارکردنی ئەو چوار لیژنە هاوبەشەیە کە بۆ جێبەجێکردنی ڕێککەوتنی نێوان هەولێر و بەغدا لەسەر بوارەکانی (نەوت، داهاتی ناوخۆ، بودجە، و هەژماری من) پێکهێنراون. هەرچەندە تەنها لیژنەی نەوت سەردانی هەرێمی کوردستانی کردووە، بەڵام سەرجەم لیژنەکان دەبێت ڕاپۆرتی کۆتایی خۆیان ئاراستەی لیژنەی باڵای وزاری و محەممەد شیاع سوودانی، سەرۆکوەزیرانی عێراق بکەن.

دوودڵی لەسەر چارەنووسی ڕێککەوتنی پێشوو دروست بووە، کە مووچەی مانگی پێنجی پێ نێردرا. لە کاتێکدا بڕیار بوو ڕێککەوتنەکە بۆ دوو مانگ بێت، بەڵام بەگوێرەی زانیارییەکانی ئاڤا، سوودانی پێی وایە ڕێککەوتنەکە تەنها بۆ یەک مانگ بووە، ئەمەش وایکردووە چارەسەری کێشەکە دووبارە بگەڕێتەوە بۆ کاری لیژنەکان.

لەلایەکی دیکەوە: لە نوێترین پێشهاتدا و بۆ چارەسەرکردنی گرێکوێرەی نەوت، ئەمڕۆ شەممە لیژنەیەکی تایبەتمەندی عێراق سەردانی هەولێری کردووە و دوو ئەرکی سەرەکییان هەیە:

لێکۆڵینەوە لە هێرشە درۆنییەکان: دیاریکردنی سەرچاوەی هێرشەکان و دانانی میکانیزمێک بۆ ڕێگریکردن لە دووبارەبوونەوەیان.

هەڵسەنگاندنی بەرهەمی نەوت: ئامادەکردنی ڕاپۆرتێک لەسەر توانای بەرهەمهێنانی ئێستای کێڵگە نەوتییەکانی هەرێم و چۆنیەتیی بەرزکردنەوەی ئاستی بەرهەمهێنان.

هەرێمی کوردستان چەندین پێشنیازی خستووەتەڕوو

بەپێی زانیارییەکان، ئاستی بەرهەمهێنانی نەوتی هەرێمی کوردستان لە ئێستادا بۆ نزیکەی 150 هەزار بەرمیل لە ڕۆژێکدا بەرزبووەتەوە. حکومەتی هەرێمی کوردستان ئامادەیی خۆی بۆ چەند هەنگاوێک نیشان داوە:

داوای گەرەنتی ئەمنی دەکات: داوا دەکات حکومەتی فیدراڵی گەرەنتی پاراستنی کێڵگە نەوتییەکان و ئەو کۆمپانیایانە بکات کە لە هەرێم کار دەکەن.

ئامادەیە بەرهەمهێنان زیاد بکات: ئەگەر گەرەنتی ئەمنی پێ بدرێت، ئامادەیە ئاستی بەرهەمهێنان بۆ 280 هەزار بەرمیلی ڕۆژانە بەرز بکاتەوە.

ڕادەستکردنی نەوت و داهات: حکومەتی هەرێم ئامادەیە تەواوی نەوتی بەرهەمهاتوو (جگە لەو 50 هەزار بەرمیلەی بۆ پێداویستی ناوخۆیە) ڕادەستی کۆمپانیای سۆمۆ بکات. هاوکات، وەزارەتی دارایی کوردستان ئامادەیی نیشانداوە بۆ ناردنی 120 ملیار دیناری داهاتی ناوخۆ بۆ بەغدا.

ئەوەی پێویستە بیزانیت: بڕیارە ڕاپۆرتی هەرچوار لیژنەکە لە چوارچێوەی یەک ڕاپۆرتی گشتگیردا ئامادە بکرێت و پێشکەش بە محەممەد شیاع سوودانی، سەرۆکوەزیرانی عێراق بکرێت. پەسەندکردنی ڕاپۆرتەکە لەلایەن سوودانییەوە، ڕێگا بۆ دەستپێکردنەوەی هەناردەی نەوتی کوردستان و ناردنی مووچەی مانگی شەش خۆش دەکات.