سیستمی "دەستی مردوو"ـی ڕووسیا؛ چەکێک کە دوای لە ناوچوونی ڕووسیاش زەبری خۆی دەوەشێنێت

ئاڤا نیوز

دیمیتری مێدڤێدێڤ، جێگری سەرۆکی ئەنجومەنی ئاسایشی ڕووسیا بە سیستمی "دەستی مردوو" هەڕەشەی لە ئەمریکا کرد و ترەمپیش بەهۆیەوە توڕە بوو و دوو کەشتی ژێردەریایی هەڵگری چەکی ئەتۆمی ناردە نزیک ناوچەکانی ڕووسیا.

چیرۆکی سەرەکی: لە سەردەمی جەنگی سارددا، یەکێتی سۆڤیەت سیستمێکی ترسناکی ئۆتۆماتیکی بۆ وەڵامدانەوەی هێرشی ئەتۆمی پەرەپێدا کە بە "دەستی مردوو" (Dead Hand) یان "پەریمیتەر" (Perimeter) ناسراوە. ئەم سیستمە، کە ناوەکەی بە تەواوی گوزارشت لە تواناکەی دەکات، وا دیزاین کراوە کە تەنانەت ئەگەر سەرکردایەتی سیاسی و سەربازیی ڕووسیا بە تەواوی لە هێرشێکی ئەتۆمیدا لەناوبچن، هێشتا گورزێکی وەڵامدەرەوەی وێرانکەر و گشتگیر ئاراستەی دوژمن بکات.

سیستمەکە چۆن کار دەکات؟

"دەستی مردوو" سیستمێکی نیوە - ئۆتۆماتیکییە کە لە ساڵانی هەشتاکاندا پەرەی پێدراوە، کارکردنی بەم شێوەیەیە:

چالاککردنی لەلایەن ژەنەڕالێکەوە: لە کاتی گرژیی زۆر و پێشبینیکردنی هێرشی ئەتۆمیدا (بۆ نموونە لەکاتی ململانێ لەگەڵ ئەمریکا)، سیستمکە بە شێوەیەکی دەستی لەلایەن بەرپرسانی باڵاوە چالاک دەکرێت.

قۆناغی چاودێری: دوای چالاکبوون، سیستمەکە دەست دەکات بە چاودێریکردنی تۆڕێکی فراوان لە هەستەوەرەکان، ئەم هەستەوەرانە چاودێری پەیوەندییە سەربازییەکان، نیشانەکانی ژیان لە بنکەکانی سەرکردایەتی، بوومەلەرزە، گەرما و ئاستی تیشکدانەوە دەکەن، کە هەموویان دەتوانن نیشانە بن بۆ ڕوودانی هێرشێکی ئەتۆمی لەلایەن دوژمنەوە.

پرۆسەی بڕیاردان: ئەگەر سیستمەکە چەند نیشانەیەکی باوەڕپێکراوی وەرگرت کە هێرشێکی ئەتۆمی کراوەتە سەر ڕووسیا و پەیوەندی لەگەڵ سەرکردایەتی باڵادا پچڕاوە، ئەوا وا دادەنێت کە "مردن" ڕوویداوە. لێرەدا، ئاماژەیەک دەنێرێت بۆ ژەنەراڵێکی تایبەت و نهێنی کە لە بنکەیەکی پارێزراودا جێگیربووە.

ماوەی 15 خولەکی کۆتایی: ئەم ژەنەراڵە، کە تاکە کەسە دەتوانێت پرۆسەکە ڕابگرێت، تەنیا 15 خولەکی لەبەردەستە بۆ هەڵوەشاندنەوەی وەڵامدانەوەکە. ئەگەر لەم ماوەیەدا هیچ کاردانەوەیەکی نەبوو (کە نیشانەیە بۆ لەناوچوونی)، سیستمەکە بە تەواوی کارا دەبێت.

گورزی کۆتایی: کاتێک ماوەی 15 خولەکەکە بەسەردەچێت و هیچ فەرمانێک بۆ ڕاگرتن دەرناچێت، سیستمی "دەستی مردوو" بەرپرسیارێتی وەڵامدانەوەکە دەگرێتە ئەستۆ و پرۆسەی کۆتایی دەست پێدەکات.

چی ڕوودەدات: لە قۆناغی کۆتایی، مووشەکێکی تایبەت لە جۆری (UR-100N)ـی بالیستی کیشوەر بڕ کە هەڵگری کڵاوەی ئەتۆمییە هەڵدەدرێت. ئامانجی ئەم مووشەکە وێرانکاری نییە، بەڵکو گەیاندنی فەرمانی "بەئاگا هاتنەوە"ـی هەموو چەکەکانی تری ناو کۆگای ئەتۆمی ڕووسیایە.

ئەم فەرمانە هەزاران مووشەکی ئەتۆمی دیکە لە کۆگاکان، ژێردەریاییەکان و فڕۆکە ستراتیژییەکانی ڕووسیا چالاک دەکات.

هێرشێکی گشتگیری ئەتۆمی ئاڕاستەی هەموو ئەو ئامانجانەی دوژمن دەکرێت کە پێشوەختە بۆی دیاریکراون.

ئەوەی پێویستە بیزانیت: فەلسەفەی پشت ئەم سیستمە ترسناکە ئەوەیە کە دڵنیایی بداتە هەر دوژمنێک کە بیەوێت هێرشی یەکەم بکاتە سەر ڕووسیا، تەنانەت ئەگەر بە تەواویش سەرکەوتوو بوو لە لەناوبردنی دەوڵەت و سەرکردایەتی ڕووسیا، هێشتا ناتوانێت لە تۆڵەسەندنەوەیەکی وێرانکەر ڕزگاری بێت. بە واتایەکی تر، "دەستی مردوو" وا دەکات کە ڕووسیا تەنانەت "دوای لەناوچوونیشی" باجێکی گران بە دوژمنەکانی بدات.