لە هەرێمی كوردستان بەشێک لە خێزانەكان منداڵە تووشبووەكانیان بە ئۆتیزم تۆمار ناكەن
- ڕاپۆرت
- 2024-04-02
ئێستا زیاتر له 80 ملیۆن منداڵ له جیهاندا تووشی ئهم نهخۆشییه بوونە
ئاڤا نیوز
لە هەرێمی كوردستان سێ هەزار و 665 منداڵی تووشبوو بە ئۆتیزم تۆماركراون، پێشبینیش دەكرێت ئامارەكان لەوە زیاتربن، چونكە بەگوتەی سەرۆكی لیژنەی باڵای ئۆتیزم لە وەزارەتی كار و كاروباری كۆمەڵایەتی بەشێک لە خێزانەكان بەهۆی شەرمكردنەوە، منداڵە تووشبووەكانیان تۆمار ناكەن.
وێنە گەورەکە: ئۆتیزم یهكێكه له نهخۆشییه باوهكانی جیهان؛ تووشبووەکە دووچاری گۆشهگیری دهكات و ڕهفتاری تێكدهدات، ئێستا زیاتر له 80 ملیۆن منداڵ له جیهاندا تووشی ئهم نهخۆشییه بوون و لە هەرێمی کوردستانیش هەر پێنج جۆری نەخۆشییەكە تۆمار كراوە.
لێدوانە فەرمییەکان: د. ناجی عەلی محەممەد، سەرۆکی لیژنەی باڵای ئۆتیزم لە وەزارەتی کار و کاروباری کۆمەڵاتی، بۆ ئاڤا نیوز گوتی: تاوەکو ئێستا داتا و ژمارەیەکی فەرمی بۆ دیاریکردنی ژمارەی تەواوی ئۆتیزم لە هەرێمی کوردستان، بەتایبەتیش لە شارەکان لەبەردەست نییە، چونکە کێشەی تۆمارکردنی ئۆتیزممان هەیە، بەشێوەیەک سەدان کەس هەبوون منداڵەکانیان ئۆتیزمی نەبووە، بەڵام بە ئۆتیزم تۆمار کران.
ئەوەی لەبارەیەوە دەگوترێت: نیشانە سەرەکییەکانی ئۆتیزم بریتین لە: "فێرنەبوونی زمان و نەتوانینی قسەکردن، بەشێوەیەک چەند وشەیەک فێردەبێت و بیریدەچێتەوە یان ناتوانێت تێکەڵی خەڵک بێت".
ئەوەی ئێستا ڕوودەدات: بەشێوەیەكی گشتی پێنج جۆری سەرەكیی نەخۆشی ئۆتیزم لە جیهان هەیە، لە هەرێمی كوردستان هەر پێنج جۆرەكەی تۆمار كراوە.
لەلایەکی دیکەوە: د. دانیال سەعدی حامد، مامۆستای زانکۆ و دکتۆرا لە نەخۆشییە دەروونییەکان بۆ ئاڤا نیوز گوتی: تاوەکو ئەمڕۆش هیچ پزیشک و پسپۆڕێک هۆکارێکی سەرەکی تووشبوونی بە ئۆتیزم دیاری نەکردووە، تەنیا چەند بیردۆزێک بۆ تووشبوون بەم نەخۆشییە هەن، ئەوانیش، "بۆماوەیی، شێوازی پەروەردەکردن، گەشکەی لەناکاو، تەکنەلۆجیا و تەنانەت خواردنیش".
ئەمەش بزانە: "زۆر کەس لە هەرێمی کوردستان منداڵەکانیان تۆمار ناکەن بەهۆی شەرمکردن، بەنێوبانگییان لە کۆمەڵگەدا، دووربوون لە شار و هۆکاری جیاواز" سەرۆکی لێژنەی باڵای ئۆتیزم لە وەزارەتی کار و کاروباری کۆمەڵاتی پشتڕاستیکردەوە.
ژمارەکان وادەڵێن: تاوەکو ئێستا بەفەرمی لە وەزارەتی کار و کاروباری کۆمەڵایەتی سێ هەزار و 665 منداڵی ئۆتیزم تۆمار کراون، لەگەڵ 51 سەنتەری ئۆتیزم هەن، هەشتیان سەنتەری حکومین و 43 سەنتەری کەرتی تایبەتن.
پێدراوە ڕاستەکان: سەبارەت بە ژمارەی تووشبووانی ڕۆژانەی ئۆتیزم هیچ داتایەکی فەرمی نییە دیاری بکات کە چەند منداڵ تووشی ئۆتیزم دەبن لە ڕۆژێکدا یان لە هەفتەیەکدا، بەڵام ژمارەکە لە زیاد بووندایە.
دوایین هەواڵەکان
- جیهان
- 29 خولەک لەمەوپێش
نەتەوە یەکگرتووەکان بودجەی یارمەتییە مرۆییەکان کەم دەکاتەوە
- ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست
- 39 خولەک لەمەوپێش
نەتانیاهۆ: بەمزووانە دەچینە ناو قۆناغی دووەمی ئاگربەست
- هەواڵ
- 46 خولەک لەمەوپێش
یەكەی ژمارە سێی وێستگەی كارۆئاوی دەربەندیخان بەگەڕخرایەوە
- تەندروستی
- 1 کاتژمێر لەمەوپێش
ئەو پیاوەی ئەندامی نێرینەی بڕابوو بۆی لکێندرایەوە
هەڵبژاردەکان بۆ تۆ

هاووڵاتیهكی باكووری کوردستان نیو سهدهیه تهنیا چای و پسكیت دهخوات
6 خولەک لەمەوپێش

بەوێنە؛ بەفر باکووری کوردستان دادەپۆشێت
3 کاتژمێر لەمەوپێش

ڕوونکردنەوە لەسەر دروستبوونی کەفاوی ڕووباری گەلی عەلی بەگ دەدرێت
6 کاتژمێر لەمەوپێش

بەهۆی کێشەی خێزانیەوە ژنێک ئەندامی نێرینەی هاوسەرەکەی دەبڕێت
16 کاتژمێر لەمەوپێش

سوودە لەژمارنەهاتووەکانی گۆرانی گوتن زانایانی تووشی سەرسووڕمان کردووە
17 کاتژمێر لەمەوپێش
- ڕاپۆرت
- 7 کاتژمێر لەمەوپێش
ململانێی پۆستی سەرۆکی پەرلەمان لەنێو پێکهاتەی سوننەدا بەردەوامە
- ڕاپۆرت
- 7 کانوونی یەکەم
چارەنووسی عێراق لە دووڕیانی بەرەی ئەمریکا و ئێران
- ڕاپۆرت
- 6 کانوونی یەکەم
ترەمپ ستراتیژی نوێی ئاسایشی نیشتیمانیی ئەمریکای ڕاگەیاند






